Zakażenia krwiopochodne w gabinecie kosmetologicznym (cz. II)
Bezpieczeństwo narzędzi stosowanych w gabinetach kosmetologicznych.
Narzędzia kosmetyczne wielorazowego użytku, naruszające ciągłość skóry lub błony śluzowej np. cążki do skórek, nożyczki do skórek, nożyczki do paznokci, nożyki do pielęgnacji stóp, spychacze do skórek, trymery do skórek, ścinaki do pięt, pęsety, kolczyki i inne, POWINNY BYĆ STERYLNE. Bezpośrednio przed zabiegiem wyjęte ze sterylnego opakowania. Po użyciu umyte, zdezynfekowane, wysuszone i poddane sterylizacji w autoklawie, przechowywane w sterylnym opakowaniu. Narzędzia kosmetyczne jednorazowego użytku np. pilniczki, patyczki do odsuwania skórek POWINNY BYĆ UŻYTE JEDEN RAZ DLA JEDNEGO KLIENTA!
Ryzyko wirusowych zakażeń krwiopochodnych
W warunkach gabinetu kosmetologicznego ryzyko zakażenia po zakłuciu igłą lub ostrym narzędziem zwiększa się , gdy przedmioty te są zabrudzone dużą ilością krwi, skażona igła wprowadzona zostaje bezpośrednio do naczynia krwionośnego, zranienie jest głębokie lub poziom wirusa we krwi (poziom wiremii) jest wysoki. Ryzyko zakażenia krwiopochodnego wynosi:
– Krew zakażona wirusem HBV – 30%
– Krew zakażona wirusem HCV – 5-15%
– Krew zakażona wirusem HIV – 0,3%
RYZYKO ZAKAŻENIA ZMNIEJSZA SIĘ, JEŻELI DO ZABIEGÓW UŻYWANE SĄ RĘKAWICE OCHRONNE!
Postępowanie poekspozycyjne – co robić po zakłuciu, zranieniu, zabrudzeniu krwią?
1. Po ekspozycji na materiał potencjalnie zakaźny (krew), w wyniku uszkodzenia skóry (zakłucie, skaleczenie):
NALEŻY:
- Przemyć okolicę rany pod bieżącą wodą, do mycia można użyć mydła
- Zabezpieczyć ranę jałowym opatrunkiem
- Zgłosić się do Poradni Chorób Zakaźnych lub Szpitala Zakaźnego, w celu wykonania badań i kwalifikacji do profilaktyki poekspozycyjnej (koszty badań i konsultacji ponosi pracodawca)
NIE NALEŻY:
- Tamować wypływu krwi, ale jej nie wyciskać. Osobę, która jest źródłem ekspozycji (klient), należy poprosić o wyrażenie zgody na badania w kierunku zakażenia wirusami HCV, HBV i HIV oraz zgłoszenie się do Poradni Chorób Zakaźnych lub Szpitala Zakaźnego, od wyników tych badań zależy sposób postępowania poekspozycyjnego
2. W przypadku zachlapania oka:
NALEŻY:
- Przed przystąpieniem do płukania oka zdjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są używane
- Przepłukać spojówkę oka kilkakrotnie wodą lub solą fizjologiczną (0,9 % NaCl), przy otwartych powiekach
NIE NALEŻY:
- Przecierać oka gazikami
3. W przypadku przedostania się krwi do jamy ustnej lub nosa:
NALEŻY:
- Kilkakrotnie przepłukać śluzówkę jamy ustnej i nosa zimną wodą lub solą fizjologiczną (0,9% NaCl)
NIE NALEŻY:
- Używać środków dezynfekcyjnych
ZAKAŻENIOM KRWIOPOCHODNYM W GABINECIE KOSMTOLOGICZNYM MOŻNA ZAPOBIEC STOSUJĄC PROCEDURY ZAPOBIEGAJĄCE ZAKAŻENIOM!
Zasady zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Zasady zapobiegania zakażeniom krwiopochodnym w gabinetach kosmetologicznych regulowane są przez zapisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, która nakłada na prowadzących gabinety szereg obowiązków. Mówią one, iż osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych (tj. pracownicy gabinetów kosmetologicznych) podejmujące czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są obowiązane do wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi. Procedury te, powinny regulować sposób postępowania przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, zasady stosowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń. Chodzi tu o obowiązek używania bezpiecznego sprzętu w celu ochrony przed zakażeniem klienta oraz obowiązek prawidłowego postępowania z ostrymi narzędziami po użyciu, w celu zapobiegania zakłuciom/skaleczeniom innych osób. Poza tym na wniosek podmiotu obowiązanego do wdrożenia i stosowania tych procedur (gabinetu), państwowy powiatowy inspektor sanitarny opiniuje te procedury. Właściciel gabinetu może wystąpić z wnioskiem do PPIS, w celu wydania opinii sanitarnej oraz zaopiniowania przygotowanych przez siebie procedur zapobiegających rozprzestrzenianiu się zakażeń. Mają one istotne znaczenie ze względu na brak szczegółowych regulacji prawnych, określających standardy sanitarne dla tego typu obiektów.
Odpowiedzialność gabinetów kosmetologicznych za szkody powstałe w wyniku zakażeń krwiopochodnych
Jeden z artykułów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi mówi, że kto wbrew obowiązkowi, nie wdraża lub nie stosuje procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi – podlega karze grzywny. Ponadto jeden z artykułów ustawy 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej mówi, że w razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych, państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji administracyjnej, usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. Natomiast jeżeli naruszenie ww. wymagań spowodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, państwowy inspektor sanitarny nakazuje zawieszenie zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia), zamknięcie obiektu użyteczności publicznej. Takiej decyzji nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności.
Ogólne zalecenia dotyczące zapobiegania zakażeniom krwiopochodnym w gabinetach kosmetologicznych
BEZPIECZNE narzędzia kosmetyczne wielorazowego użytku, stosowane podczas zabiegów naruszających ciągłość skóry lub błony śluzowej, to NARZĘDZIA STERYLNE!
BEZPIECZNE narzędzia kosmetyczne jednorazowego użytku TO NARZĘDZIA UŻYTE JEDEN RAZ DLA JEDNEGO KLIENTA!
1. ZAWSZE umyj i zdezynfekuj ręce przed rozpoczęciem pracy z klientem!
2. ZAWSZE umyj i zdezynfekuj ręce po zakończeniu pracy z klientem!
3. ZAWSZE zabezpieczaj skaleczenia lub rany na skórze rąk wodoszczelnym opatrunkiem!
4. ZAWSZE zakładaj czyste rękawice jednorazowe, kiedy przystępujesz do zabiegu, podczas którego może pojawić się krwawienie!
5. ZAWSZE postępuj tak, jakby każdy klient, który przychodzi do gabinetu, był zakażony!
PAMIĘTAJ! Klienci, u których – w wyniku zaniedbań personelu gabinetu usług upiększających – doszło do zakażenia, mają prawo dochodzić odszkodowania na drodze postępowania cywilnego.
dr Joanna Klonowska
Wydział Nauk o Zdrowiu
Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie