Manualne oczyszczanie skóry – sposób na gładką twarz (część I)

Chociaż obecnie obserwuje się podział środowiska kosmetologicznego na zwolenników oraz przeciwników manualnego oczyszczania skóry, to zabieg ten znany od lat jest nadal bardzo popularny w gabinetach kosmetologicznych. Kontrowersje wynikają z dwubiegunowych opinii na temat zabiegu – z jednej strony mówi się o występujących po jego wykonaniu doskonałych efektach terapeutycznych, z drugiej o wielu powikłaniach. Dla wielu gabinetów nadal to podstawa postępowania kosmetologicznego, natomiast część w ogóle zaprzestała wykonywania tego zabiegu, stosując przeciwzaskórnikowe terapie alternatywne.

Często zamiast manualnej ekstrakcji zaskórników, rekomenduje się stosowanie na skórę peelingów kwasowych lub zewnętrznie i wewnętrznie retinoidów. Pomimo tego na polskim rynku kosmetyków profesjonalnych znajduje się wiele preparatów do specjalistycznej pielęgnacji skóry w trakcie i po manualnym oczyszczaniu. Firmy oferujące do sprzedaży tego typu produkty zalecają użycie ich w preferowanej kolejności, tworząc w ten sposób firmowe protokoły zabiegowe. Z czego więc wynika wspomniana rozbieżność w postrzeganiu tego zabiegu?

Zabieg manualnego oczyszczania skóry polega na mechanicznej ekstrakcji zaskórników za pomocą palców kosmetologa (czasami, w przypadku trudno dostępnych miejsc z pomocą łyżki Unny). Ekstrakcja odbywa się przez mechaniczne wydobycie treści łojowo-rogowej zalegającej wewnątrz ujścia mieszka włosowego i przewodu wyprowadzającego łój z gruczołu łojowego, poprzez sprężysty ucisk wykonany palcami wskazującymi. Zabieg wykonuje się na odpowiednio przygotowanej skórze tak, aby dokonać całościowej ekstrakcji zaskórników, wywołując możliwie najmniejsze zaburzenia działania bariery naskórkowej.

Zaskórniki to wykwity pierwotne charakterystyczne dla skóry tłustej, bardzo często występujące w trądziku pospolitym. Powstają one w okolicach łojotokowych, typowo na twarzy, klatce piersiowej i plecach.
Bezpośrednią przyczyną ich powstania jest zastój łoju i zaburzone rogowacenie ujść mieszków włosowych.

Zaskórniki o wielkości 1 mm lub większej nazywane są makrozaskórnikami, są zwykle otwarte – powstają w następstwie zastoju w ujściach gruczołów łojowych masy łojowo-rogowej, która utleniając się na powierzchni nadaje wykwitowi ciemny kolor. Zaskórniki mniejsze to mikrozaskórniki – są to zwykle zaskórniki zamknięte, powstają w wyniku zamknięcia ujścia gruczołu przez proliferujące komórki warstwy rogowej naskórka. Są barwy białej, drobne, dobrze widoczne po naciągnięciu skóry. Zaskórniki mogą przekształcić się w wykwity grudkowo-krostkowe lub torbiele ropne w następstwie nadkażenia najczęściej bakteriami Propionibacterium Agnes.

Prawidłowo wykonane manualne oczyszczanie skóry prowadzi do usunięcia widocznych zaskórników otwartych bez nadmiernego podrażnienia. Zabieg zalecany jest głównie dla skór tłustych, na których występują zaskórniki, bowiem skóra sucha jest od nich najczęściej wolna. W przypadku skóry wrażliwej lub naczyniowej wykonanie zabiegu należy dokładnie zaplanować, a w skrajnych przypadkach trzeba z niego zrezygnować. Podstawą skutecznego i bezpiecznego przeprowadzenia zabiegu jest prawidłowa ocena klienta oraz postawienie właściwej diagnozy kosmetologicznej.

Już teraz zapraszamy do II części artykułu, w której zostaną przedstawione poszczególne etapy manualnego oczyszczania skóry podczas wizyty w gabinecie kosmetycznym.

dr Joanna Klonowska
Wydział Nauk o Zdrowiu
Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie