Manualne oczyszczanie skóry – poszczególne etapy zabiegu (część II)

Na skutek nieprawidłowego wykonania zabiegu manualnego oczyszczania, np. poprzez złe przygotowanie skóry i nieumiejętne użycie metalowych narzędzi lub zastosowanie nieprawidłowego ucisku, może dojść do przerwania ciągłości skóry, co często prowadzi do zakażenia czy powstania utrwalonych blizn. Dlatego ważne jest też, aby nie zapominać o poszczególnych etapach podczas przeprowadzania zabiegu.

Czynności wykonywane przez kosmetologa podczas pełnej, około 2-godzinnej sesji:

• Odpowiednie przygotowanie skóry poprzez:
  • Wykonanie demakijażu produktami odpowiednimi do danej skóry, w celu oczyszczenia skóry z zanieczyszczeń.
  • Wykonanie złuszczania mechanicznego (peeling typu scrub, peeling kawitacyjny, mikrodermabrazja) lub chemicznego (peeling enzymatyczny, peeling kwasowy), w celu usunięcia zalegających martwych komórek warstwy rogowej naskórka.

• Rozpulchnienie i upłynnienie zalegającej w mieszkach włosowych treści rogowo-łojowej – w tym celu bardzo często wykorzystuje się:
  • Kosmetyczne produkty rozpulchniające – ich zadaniem jest zmiękczenie warstwy rogowej w celu łatwiejszego usunięcia zaskórników oraz zmniejszenia nieprzyjemnych odczuć klienta podczas zabiegu. Bardzo często zaleca się, aby po aplikacji maski rozpulchniającej wzmocnić jej działanie za pomocą masażu lub wybranego urządzenia. Jednak na rynku dostępne są produkty rozpulchniające, które nie wymagają dodatkowego ogrzewania i zwilżania.
  • Wapozon (aparat emitujący parę wodną) – wraz ze wzrostem objętości wody wchłoniętej przez warstwę rogową rośnie jej objętość. Kontakt z parą wodną prowadzi do zmian w strukturze warstwy rogowej związanych z jej „pęcznieniem” powodując zwiększenie jej przepuszczalności. Z jednej strony ułatwia to ekstrakcję zaskórników i przenikanie różnych substancji użytych w zabiegu, z drugiej zwiększa transepidermalną utratę wody z naskórka. Jeżeli kolejne etapy zabiegu nie będą przeprowadzone prawidłowo, może dojść do zaburzenia prawidłowych funkcji bariery naskórkowej. Do rozpulchniania można stosować zarówno ciepłą, jak i zimną parę wodną.
  • Lampa Sollux z filtrem czerwonym – działanie podwyższonej temperatury na skórę powoduje rozszerzenie ujść gruczołów łojowych i upłynnienie łoju, dzięki czemu łatwiej wydostaje się on na zewnątrz. Rozgrzanie skóry zwiększa wydzielanie potu, którego obecność powoduje jej rozpulchnienie. Podwyższenie temperatury skóry wywołuje również rozszerzenie naczyń krwionośnych, dzięki czemu dochodzi do poprawy jej ukrwienia i dotlenienia oraz intensyfikacji procesów metabolicznych w komórkach.

• Mechaniczne opróżnienie kanałów wyprowadzających gruczołów łojowych – odbywa się za pomocą ucisku palcami w pobliżu skórnej zmiany. Ucisk musi być wykonywany tak, aby zalegająca treść wydostała się na zewnątrz w całości. Mechaniczne odkształcenie powinno mieć charakter sprężysty, tj. po zaprzestaniu oddziaływania skóra powinna wrócić do stanu pierwotnego. Zbyt intensywny nacisk może powodować zerwanie wierzchnich warstw naskórka oraz zmiażdżenie okolicznych tkanek, a w konsekwencji powstanie stanu zapalnego w skórze. Dlatego prawidłowe przeprowadzanie ekstrakcji zaskórników wymaga doskonałego wyszkolenia i doświadczenia kosmetologa oraz umiejętności wyczucia pod palcami właściwości skóry.
• Dezynfekcja skóry – podczas zabiegu może dojść do przerwania ciągłości skóry, dlatego należy ograniczać kontakt skóry z materiałami, które nie są sterylne. Każde miejsce, poddane zabiegowi powinno być dokładnie zdezynfekowane zarówno przed, jak i po ekstrakcji, w celu ograniczenia możliwości zakażenia. Dezynfekcja powinna być wykonana za pomocą dostępnych na rynku specjalistycznych płynów kosmetycznych, np. toników alkoholowych, wybranego preparatu OTC, np. wody utlenionej czy Octeniseptu, oraz za pomocą zabiegu darsonwalizacji. Ponieważ w trakcie zabiegu może dojść do kontaktu kosmetologa z wydzielinami klienta, należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny oraz stosować środki ochrony osobistej!
• Zmniejszenie zaczerwienienia oraz ściągnięcie rozszerzonych i opróżnionych mieszków włosowych przez nałożenie maski łagodząco-ściągającej – produkty kosmetyczne używane po ekstrakcji zaskórników powinny zawierać substancje uniemożliwiające rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych oraz działać przeciwzapalnie.
• Zabezpieczenie skóry przed nadmierną utratą wody i promieniowaniem UV przez nałożenie kremu. Po zabiegu obserwuje się lekkie zaróżowienie i podrażnienie skóry, jednak nie powinny pozostać widoczne ślady mechanicznego odkształcania skóry (otarcia, nadżerki, zasinienia). Po ekstrakcji zaskórników nie zaleca się wykonywania masażu ani żadnych metod aparaturowych zwiększających transport substancji aktywnych w głąb skóry.

Manualne oczyszczanie skóry to zabieg, nad którym trwa spór dotyczący słuszności jego wykonywania oraz wpływu na stan bariery naskórkowej. Z jednej strony rozpulchnienie skóry może powodować jej odwodnienie, nadmierna kompresja tkanek oraz przerwanie ciągłości skóry może powodować jej uszkodzenie i stać się potencjalnym źródłem zakażenia. Z drugiej strony jednak daje spektakularne rezultaty w pielęgnacji cery ze skłonnością do występowania dużych zaskórników. Umożliwia natychmiastowe pozbycie się zmian, co znacznie poprawia wygląd skóry oraz komfort psychiczny osoby poddającej się takiemu oczyszczaniu. Zabieg znajduje szerokie zastosowanie w kosmetologii i bardzo często żaden inny nie jest w stanie go zastąpić. Nierzadko zabieg stosuje się jako terapię przygotowującą skórę do dalszego postępowania kosmetologicznego. Jednak istotne dla jego efektywnego i bezpiecznego wykorzystania jest posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności. Ważne jest także takie jego zaprojektowanie, aby dostosować wykorzystywane techniki pracy do potrzeb i stanu danej skóry. Bowiem zarówno złe przygotowanie skóry, niewłaściwa ekstrakcja zaskórników, jak i błędne postępowanie po ekstrakcji mogą znacznie pogorszyć stan skóry.

dr Joanna Klonowska
Wydział Nauk o Zdrowiu
Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie