Kosmetologiczna pielęgnacja skóry po zabiegach estetologii medycznej

Optymalny rezultat medycznych zabiegów estetyzacyjnych zależy nie tylko od doskonałej techniki samego zabiegu oraz dobrych praktyk przed-zabiegowych. Równie istotna jest odpowiednia pielęgnacja skóry po zabiegu, co stanowi kluczowy obszar współpracy między lekarzem estetologiem a kosmetologiem.

Procedury pielęgnacyjne powinny być realizowane przez kosmetologów po konsultacji z lekarzem przeprowadzającym zabieg, zgodnie z indywidualnym planem zabiegowym uzależnionym od rodzaju wykonanego zabiegu oraz aktualnego stanu skóry i jej potrzeb. Elementami tej specjalistycznej pielęgnacji są stosowane specyficzne metody, techniki i narzędzia zabiegowe.

Bezpośrednie kosmetologiczne postępowanie pielęgnacyjne po zabiegu
Zaraz po przeprowadzeniu procedury upiększającej, a nawet już podczas konsultacji przed-zabiegowej, pacjentom powinno się wręczyć instrukcję postępowania kosmetologicznego. Powinni oni zostać pouczeni o konieczności zaprzestania stosowania w tym okresie wszelkich aktywnie działających produktów kosmetycznych i korzystania z zabiegów aparaturowych, chyba, że zalecenia lekarskie mówią inaczej.
Etap bezpośredniego postępowania kosmetologicznego obejmuje okres do 7 dni po zabiegu, w zależności od jego inwazyjności. Jest to czas, kiedy pacjentom towarzyszy wiele powodujących dyskomfort subiektywnych odczuć neuro-sensorycznych. Zalicza się do nich: uczucie pieczenia, kłucia, świądu i ściągnięcia skóry a nawet ból. Równolegle mogą występować równie dokuczliwe objawy obiektywne, jak złuszczanie się naskórka, suchość, zaczerwienienie i obrzęk.
Etap ten wiąże się z użyciem preparatów zmniejszających dyskomfort oraz zabezpieczeniem skóry przed czynnikami związanymi z otaczającym środowiskiem. W tym okresie stosowane są kosmetyki i zabiegi kosmetologiczne, które zmniejszają ryzyko hiperaktywności układu odpornościowego, redukują podrażnienia, zaczerwienienia, eliminują krwiaki, obrzęki, uszczelniają naczynia krwionośne, łagodzą uczucie ściągnięcia i swędzenia, są pomocne przy gojeniu ran i drobnych uszkodzeń skóry. W okresie tym należy też ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących ochrony przeciwsłonecznej oraz unikać wszelkich innych zabiegów dermo-inwazyjnych.

Kosmetologiczna pielęgnacja długoterminowa
Fazę pielęgnacji długoterminowej można rozpocząć, kiedy skóra się wygoi. Obejmuje ona okres kilku tygodni po zabiegu. Jej celem jest wzmocnienie i przedłużenie skuteczności zabiegu, a także optymalizacja efektów estetycznych oraz przeciwstarzeniowych zabiegu. Stosowane wówczas kosmetyki i procedury pielęgnacyjne powinny być idealnie dopasowane do potrzeb skóry poddanej zabiegowi. Wskazane jest, aby wykazywały silne działanie antyoksydacyjne oraz minimalizowały ryzyko wystąpienia infekcji. Ważna jest stabilizacja gospodarki lipidowej skóry i odbudowa jej naturalnej bariery ochronnej. Zaleca się także fotoprotekcję, która ma zapobiec hiperpigmentacji. W celu przyspieszenia regeneracji skóry oraz profilaktyki powstania blizn, stosowana pielęgnacja powinna pobudzać produkcję kolagenu i elastyny.

Metody, techniki i narzędzia pielęgnacji kosmetologicznej
Najważniejsze w pielęgnacji skóry po zabiegach dermo-inwazyjnych są KOSMETYKI. W pielęgnacji gabinetowej są podstawą zabiegów kosmetologicznych. Ich wybór należy do kosmetologa, który rekomenduje także produkty do pielęgnacji domowej, w której należy stosować je na miejsca poddane zabiegowi przynajmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem, delikatnie masując do czasu pełnego wchłonięcia. Najczęściej stosowane są następujące składniki tych kosmetyków:

• Alantoina – ma działanie keratolityczne. Dzięki temu, że działa na desmosomy, które są odpowiedzialne za przyczepność korneocytów, może zapobiec nadmiernemu rogowaceniu i łuszczeniu się skóry. Wspomaga leczenie ran, gdyż stymuluje wzrost nowej tkanki. Działa osłaniająco na skórę, poprawia nawilżenie skóry.
• Dekspantenol – stymuluje podziały komórkowe, dzięki czemu działa gojąco i regenerująco, poprawia barierę lipidową naskórka przez co zmniejsza utratę wody. Ze względu na zdolność wiązania wody skutecznie nawilża skórę, nadając jej miękkość i elastyczność. Działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie, łagodzi zaczerwienienie, podrażnienie i swędzenie.
• Gliceryna – jej silne właściwości higroskopijne umożliwiają wiązanie wody w naskórku. Na skórze tworzy ochronny film, który zapobiega ucieczce wody i wzmacnia odporność skóry na czynniki zewnętrzne. Łagodzi podrażnienia i stany zapalne, wygładza, napina i poprawia elastyczność skóry, zwiększa przenikanie substancji aktywnych.
• Krzemionka – zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych i zwiększa krzepliwość krwi, dzięki czemu ułatwia likwidację krwawych wylewów podskórnych i wybroczyn, działa przeciwzapalnie, przeciwwysiękowo i przeciwalergicznie. Pobudza wzrost mięśni, gojenie ran (etap naskórnikowania oraz nabłonkowania), utrzymuje prawidłową elastyczność naskórka oraz włókien kolagenowych i elastynowych w skórze właściwej.
• Kwas hialuronowy – poprawia proces różnicowania i złuszczania się komórek naskórka, dzięki czemu zmniejsza rogowacenie skóry i ułatwia tworzenie nowego, zdrowego naskórka, poprawia stan macierzy wewnątrzkomórkowej. Stymulując produkcję ceramidów wzmacnia barierę ochronną skóry. Zastosowanie w zabiegach dwóch typów tego kwasu wykazuje najkorzystniejsze, wzajemnie uzupełniające się działanie nawilżające. Kwas małocząsteczkowy wnika do głębszych warstw skóry, gdzie wiąże wilgoć, kwas wielkocząsteczkowy tworzy na powierzchni warstwę, która zapobiega parowaniu wody z wnętrza skóry.
• Lanolina – wygładza, zmiękcza oraz tworzy na skórze delikatny film osłaniający i hamujący utratę wody.
• Witaminy A, C, E, K, PP, koenzym Q10 – mają działanie antyoksydacyjne, regenerujące, uszczelniające naczynia krwionośne.

W fazie pielęgnacji długoterminowej szczególne znaczenie ma MASAŻ, który powinien być włączany do zabiegów pielęgnacyjnych. W procesie rekonwalescencji masaż może zmieniać swoją dynamikę, schemat chwytów, ich głębokość i ukierunkowanie wraz z następującym progresem w tkankach. Do masażu przystępujemy w 10-14 dobie po zabiegu lub, za zgodą lekarza prowadzącego, już w 5-7 dniu po zabiegu. Jednak dokładny czas włączenia masażu do pielęgnacji i jego rodzaj powinny być rozważnie dopasowane do rodzaju wykonanego zabiegu i stanu skóry pacjenta. Szczególnie jest on wskazany po zabiegach chirurgicznych, jak liposukcja, face lifting, plastyka brzucha, piersi, implanty piersi. W przypadku zabiegów mniej inwazyjnych również jest wskazany, jako stymulacja tkanek do regeneracji. Zabiegi z wykorzystaniem masażu wykonujemy 3 razy w tygodniu, z reguły w serii 10-15 zabiegów. Warunkiem koniecznym jest zagojenie się ran oraz brak przeciwwskazań w postaci stanów zapalnych, podwyższonej temperatury lub jakichkolwiek innych komplikacji po zabiegu. Podczas zabiegów należy omijać miejsca występowania ewentualnych większych siniaków, pracować nad nimi i obok nich.
W rehabilitacji po-zabiegowej w bardzo wczesnym okresie po zabiegu, kiedy występują obrzęki, tkliwość i bolesność tkanki objętej zabiegiem oraz wokół niej, zastoje i wysięk płynu tkankowego, zaleca się manualny drenaż limfatyczny. Jest to rodzaj masażu ręcznego odprowadzającego, który ma zastosowanie w terapii zaburzeń przepływu limfy, szczególnie po zabiegach chirurgii estetycznej. W drenażu stosuje się techniki zaczerpnięte z masażu klasycznego, jednak wszelkie ruchy prowadzi się w kierunku węzłów chłonnych zaczynając od części bliższych, przechodząc następnie na części dalsze.

We wczesnym okresie po zabiegach istnieje też możliwość wystąpienia zrostów łącznotkankowych niekorzystnie wpływających na ostateczny efekt estetyczny poddanego zabiegowi obszaru ciała. Dlatego po około 3 tygodniach do programu pielęgnacyjnego warto włączyć masaż łącznotkankowy w celu rozmiękczenia i uelastycznienia blizn np. po wprowadzeniu kaniuli czy po nacięciach skóry. Podczas zabiegów masażu łącznotkankowego stosujemy zasadę zwiększania intensywności oraz stopniowego opracowania tkanek miękkich. W pierwszym okresie przeprowadzamy masaż okolicy blizny w celu zmiękczenia oraz rozluźnienia skóry i tkanki podskórnej. Po kilku wstępnych masażach przystępujemy również do rozcierania samej blizny oraz stopniowo wprowadzamy ugniatanie okolicy i samej blizny. Im wcześniej rozpoczniemy masaż, tym lepsze i szybsze będą efekty. Po masażu blizny zalecane jest wcieranie maści, które powodują dodatkowe jej rozmiękczenie.
W późniejszym okresie po zabiegu, około 3 miesiącach, można wykonać intensywny masaż próżniowy, np. techniką endermologii, który wzmocni osłabione mięśnie w wyniku zmniejszonej aktywności ruchowej.
Po niektórych zabiegach estetologii medycznej, pozostają często nieestetyczne ślady, szczególnie w obrębie skóry twarzy, szyi i w miejscach odsłoniętych, co może prowadzić do dyskomfortu psychicznego i obniżenia samooceny pacjenta. Umiejętność maskowania przez kosmetologów tych zmian stanowić może w wielu przypadkach rodzaj terapii uzupełniającej interwencję medyczną, prowadząc do poprawy jakości życia tych osób. Jedną z form takiej terapii może być MAKIJAŻ MEDYCZNY.


Artykuł dzięki uprzejmości BEAUTY INSPIRATION

mgr Joanna Klonowska
Wydział Nauk o Zdrowiu
Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie