Leki antydepresyjne - przeciwwskazaniem do zabiegów kosmetycznych czy nie?

Przyjmowanie przez klienta kosmetologicznego leków antydepresyjnych jest tematem kontrowersyjnym w środowisku pracowników branży beauty. Wiele salonów odmawia wykonywania zabiegów takim osobom, co wynika z niewiedzy, błędnych przekonań czy obaw związanych ze stanem klienta. Warto poznać kilka faktów na temat leków antydepresyjnych, aby prawidłowo postępować w klientem.

W psychiatrii wyróżnia się dwa główne rodzaje leków przeciwdepresyjnych/ psychotropowych:

1. Leki o budowie trójpierścieniowej, stosowane w terapii depresji ok. 30-40 lat temu i oddziałujące na system neuroprzekaźnictwa. Inaczej zwane są lekami TLDP, klasycznymi/ starymi lekami przeciwdepresyjnymi, czy lekami pierwszej generacji,
2. Leki przeciwdepresyjne (zwane lekami drugiej generacji), charakteryzujące się różnorodną budową chemiczną i węższym, selektywnym wpływem na neuroprzekaźnictwo noradrenergiczne i serotoninergiczne. W dużym uproszczeniu: działanie tych leków polega na wychwytywaniu neurotransmiterów (np. serotoniny) korzystnie oddziałujących na nastrój. Są to leki bezpieczniejsze od leków TLDP i coraz częściej stosowane w medycynie.

Leki antydepresyjne wchodzą w reakcje z innymi lekami o podobnym działaniu oraz niektórymi lekami stosowanymi w medycynie. Nie wchodzą natomiast w interakcje z większością substancji mających zastosowanie w kosmetyce. Należy pamiętać, że w przypadku stosowania jakichkolwiek leków (nie tylko antydepresyjnych) klient narażony jest na wystąpienie reakcji skórnej polekowej. Wynika ona z farmakologicznych właściwości specyfiku i mechanizmów nieimmunologicznych, co stanowi ok. 80% wszystkich, niepożądanych reakcji. Chociaż leki psychotropowe związane są z różnymi skutkami ubocznymi, reakcje skórne występują stosunkowo rzadko (ok. 5%), przy czym większość z nich ma przebieg łagodny, poddający się leczeniu. W literaturze przedmiotu można spotkać różne reakcje dermatologiczne będące wynikiem przyjmowania leków psychotropowych, które ściśle związane są z rodzajem stosowanej substancji. Do najczęstszych zmian dermatologicznych należą: zmiany fotoalergiczne, hiperpigmentacyjne, fotowrażliwość, pokrzywka, świąd skóry, zmiany alergiczne, czy choroby gruczołów łojowych i potowych.

Ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia przebarwień przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych stanowi jedno z przeciwwskazań do zabiegów laserowych (w tym depilacji), IPL. Klienci nie powinni również korzystać z solarium. Należy zachować dużą ostrożność przy stosowaniu peelingów chemicznych wchodzących w reakcję ze słońcem oraz zrezygnować z głębokiego złuszczania. Kosmetyczki powinny również wiedzieć, że niektóre substancje pochodzenia roślinnego uwrażliwiają skórę na działanie promieni słonecznych. Są to np.: dziurawiec zwyczajny, bodziszek cuchnący, seler zwyczajny czy arcydzięgiel. W celu uniknięcia niepożądanych reakcji u klientów kosmetologicznych przyjmujących antydepresanty należy zrezygnować z kosmetyków o dużej zawartości wyciągów roślinnych.

Druga, kontrowersyjna kwestia dotyczy obaw związanych ze stanem pacjenta. Błędne przekonania na temat depresji i niektórych problemów psychicznych sprawiają, że kosmetyczki obawiają się swoich klientek. Stereotypowe postrzeganie chorób psychicznych takich jak depresja sprawia, że niektóre kosmetyczki traktują klientki jak osoby niezrównoważone, a nawet niebezpieczne. Nic bardziej mylnego. W kontakcie z klientką należy docenić, że przyznała się do stosowania leków przeciwdepresyjnych, gdyż wiele osób ukrywa ten fakt. Następnie (jeżeli to istotne dla zabiegu) warto zapytać jak długo stosuje leki i jaka jest to dawka (dawki niskie to ok. 5-10 mg, standardowe 20 mg, powyżej - wysokie). Poza zabiegami laserowymi, silnie złuszczającymi oraz zabiegami z wysokim stężeniem retinolu można wykonać większość zabiegów kosmetologicznych, a nawet te z zakresu medycyny estetycznej. Klient powinien być poinformowany o ryzyku wystąpienia reakcji pozabiegowych oraz podpisać zgodę na zabieg. W ten sposób podchodzimy uczciwie do niego i samych siebie.

W pracy wymagającej kontaktu z innymi ludźmi warto pokonywać stereotypy, błędne przekonania i bariery utrudniające zbudowanie satysfakcjonujących relacji. W swojej pracy z pacjentami biorącymi antydepresanty nie spotkałam się z przypadkiem otumanienia, niezrównoważenia lub nierozsądnego podejmowania decyzji. Zaufajmy naszym klientom, w końcu oni zaufali nam.

Medinilla's Allure

Bibliografia:
M. Spodzieja, A. Goździalska, J. Jaśkiewicz, Zmiany hiperpigmentacyjne jako niepożądany efekt działania wybranych leków, [w:] „Państwo i Społeczeństwp” (Nr 1, 2014) s. 71-84.
M. Urban, Zmiany dermatologiczne u osób leczonych neuroleptykami klasycznymi i lekami przeciwpsychotycznymi II generacji, [w:] „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” (Nr 1, V. 5, 2005) s. 36-42.
S. Pużyński, Leki psychotropowe stosowane w terapii epizodów i zapobieganiu nawrotom zaburzeń afektywnych, [w:] „Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii” (Nr 1, 2004) s. 47-93.